Thách Thức Khi Áp Dụng BIM Ở Việt Nam: Khả Năng và Giải Pháp

1. Tổng Quan Về BIM và Lợi Ích Của BIM

Building Information Modeling (BIM) là xu hướng không thể tránh khỏi trong ngành xây dựng toàn cầu. Đây là công cụ kỹ thuật số giúp tạo ra mô hình thông tin xây dựng, mang lại lợi ích vượt trội như cải thiện quy trình làm việc, giảm thiểu sai sót trong bản vẽ, quản lý rủi ro hiệu quả và tối ưu hóa công tác dự toán, mời thầu, cũng như quản lý dự án trong suốt vòng đời của công trình. Tuy nhiên, việc áp dụng BIM tại Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức cần phải vượt qua.

Khi tìm hiểu về BIM, nên lưu ý những điều sau:

• BIM là thuật ngữ của một “Xu hướng” (Chứ không phải là “Trào lưu”) trong ngành công nghiệp xây dựng. Xu hướng này là không thể tránh khỏi nếu muốn hòa nhập với thế giới.
  BIM dùng để quản lý rủi ro cho ngành xây dựng, vì thời gian thực hiện một dự án xây dựng là không ngắn và có rất nhiều rủi ro (chủ quan lẫn khách quan), dự án càng dài thì số lượng rủi ro càng nhiều.
  BIM là nhận thức, chứ không chỉ là kiến thức.
  BIM được hình thành và phát triển dựa trên mong muốn cải tiến của ngành xây dựng.
  BIM không phải là “Phần mềm”, phần mềm là BIM Tool.
  BIM gắn kết với cả vòng đời của một dự án.
  Khi làm việc theo BIM, phương pháp làm việc thay đổi, do đó cấu trúc nhân sự cũng thay đổi theo.
•  

BIM Tool

Tất cả các phần mềm có thể tích hợp dữ liệu ngành xây dựng vào mô hình trong máy tính đều có thể làm BIM và được gọi là BIM Tool.

Các BIM Tool phổ biến hiện nay trên thế giới:

• Excel của hãng Microsoft (Hoa kỳ): Dùng để quản lý dữ liệu.
  Revit của hãng Autodesk (Hoa kỳ): Dùng cho cả 03 bộ môn Kiến trúc, Kết cấu và MEP.
  ArchiCAD của hãng Graphisoft (Hungary): Dùng cho bộ môn Kiến trúc.
  Tekla của hãng Trimble (Hoa kỳ): Dùng cho bộ môn Kết cấu.
• Trong các tài liệu về BIM, họ khuyến khích sử dụng các “tiêu chuẩn mở” với định dạng IFC, chứ không bó hẹp trong bất kỳ phần mềm nào.
   

2. Những Thách Thức Chính Khi Áp Dụng BIM Ở Việt Nam

2.1. Thiếu Nhân Lực Chuyên Môn Về BIM

Một trong những thách thức lớn nhất đối với việc áp dụng BIM tại Việt Nam là sự thiếu hụt nhân lực chuyên môn. Hiện nay, nhân sự có thể thực hiện BIM chủ yếu tập trung ở các thành phố lớn như Hà Nội, Đà Nẵng, TP.HCM, trong khi các khu vực khác lại gặp khó khăn trong việc tiếp cận và sử dụng công nghệ này. Ngoài ra, trình độ của nhân sự cũng không đồng đều, dẫn đến khó khăn trong việc thực hiện các dự án BIM một cách đồng bộ và hiệu quả.

2.2. Hạn Chế Trong Việc Sử Dụng BIM Tool

BIM không chỉ là một phần mềm mà là một phương pháp quản lý thông tin toàn diện. Tuy nhiên, các cơ quan quản lý nhà nước ở Việt Nam còn gặp nhiều khó khăn trong việc sử dụng các phần mềm BIM Tool. Nhiều nhân viên trong các cơ quan này chưa được đào tạo đầy đủ hoặc không thường xuyên áp dụng, dẫn đến tình trạng kỹ năng mai một. Điều này buộc các đơn vị tư vấn thiết kế và chủ đầu tư phải chuyển đổi hồ sơ sang định dạng Autocad khi nộp cho các cơ quan nhà nước, làm giảm hiệu quả của BIM.

2.3. Thiếu Thốn Về Phần Cứng Và Phần Mềm

Việc thiếu các thiết bị phần cứng mạnh mẽ để vận hành các phần mềm BIM Tool cũng là một thách thức lớn. Nhiều doanh nghiệp và cơ quan nhà nước vẫn đang sử dụng máy tính thế hệ cũ, không đủ sức để chạy các phần mềm BIM. Bên cạnh đó, vấn đề bản quyền phần mềm cũng là một rào cản đáng kể, khi mà việc đầu tư vào phần mềm bản quyền và các chi phí vận hành khác là quá lớn đối với nhiều tổ chức.

2.4. Rào Cản Ngôn Ngữ Và Khác Biệt Tiêu Chuẩn

Phần lớn các tài liệu và tiêu chuẩn về BIM hiện nay đều được viết bằng tiếng Anh, và hệ thống pháp lý của các quốc gia khác cũng có sự khác biệt so với Việt Nam. Việc chuyển ngữ và điều chỉnh tài liệu cho phù hợp với hệ thống pháp lý của Việt Nam đòi hỏi thời gian và nguồn lực, trong khi các tài liệu hướng dẫn hiện tại vẫn chưa đáp ứng đầy đủ nhu cầu của thị trường trong nước.

3. Hướng Đi Tương Lai Cho BIM Tại Việt Nam

Để vượt qua những thách thức này, ngành xây dựng Việt Nam cần có sự chung tay góp sức của cả cộng đồng và sự định hướng mạnh mẽ từ phía nhà nước. Điều quan trọng nhất là xây dựng một nền tảng nhận thức đúng đắn về BIM trong cộng đồng xây dựng, từ đó nâng cao chất lượng nhân lực và đầu tư vào công nghệ phần cứng và phần mềm cần thiết.

Ngoài ra, việc hợp tác với các tổ chức quốc tế, tham gia các khóa đào tạo chuyên sâu về BIM, và liên tục cập nhật các tiêu chuẩn quốc tế như ISO 19650 sẽ giúp Việt Nam tiếp cận gần hơn với xu hướng toàn cầu và mở ra nhiều cơ hội phát triển mới.

4. Kết Luận

Việc áp dụng BIM ở Việt Nam không chỉ là một yêu cầu bắt buộc để hòa nhập với thế giới, mà còn là một công cụ mạnh mẽ để nâng cao hiệu quả trong ngành xây dựng. Tuy nhiên, để biến điều này thành hiện thực, Việt Nam cần vượt qua nhiều thách thức về nhân lực, công cụ, và hệ thống tiêu chuẩn. Với sự quyết tâm và hợp tác từ tất cả các bên, ngành xây dựng Việt Nam hoàn toàn có thể ứng dụng BIM một cách hiệu quả, đồng thời mở ra những cơ hội mới trong tương lai.

Nguồn tư liệu: 

Ths. KTS Trần Trí Thông

https://kienviet.net/