Trong bối cảnh cả nước đang thảo luận về đề án sáp nhập địa giới hành chính, một đề xuất quy mô lớn đang thu hút nhiều sự quan tâm: hợp nhất Thành phố Hồ Chí Minh với hai tỉnh liền kề – Bình Dương và Bà Rịa-Vũng Tàu. Đề xuất này không chỉ đơn thuần là việc tái cơ cấu địa phương, mà còn được kỳ vọng mở ra một mô hình phát triển đô thị toàn diện, hiện đại, có khả năng định hình tương lai vùng Đông Nam Bộ.
Đề án sáp nhập Thành phố Hồ Chí Minh với Bình Dương và Bà Rịa-Vũng Tàu đang được gấp rút hoàn thiện. (Ảnh: sưu tầm)
Lộ trình hình thành siêu đô thị
Theo kế hoạch, nếu đề án được thông qua, Nghị quyết sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 1/9 và “Thành phố Hồ Chí Minh mới” – bao gồm toàn bộ phạm vi ba địa phương hiện tại – sẽ chính thức đi vào vận hành từ ngày 15/9/2025. Tại kỳ họp chuyên đề lần thứ 22 vào tháng 4/2025, Hội đồng Nhân dân TP.HCM khóa X đã bỏ phiếu thông qua chủ trương hợp nhất ba địa phương trên.
Sau khi sáp nhập, trung tâm hành chính chính vẫn sẽ đặt tại TP.HCM hiện tại, đồng thời giữ lại hai trung tâm hành chính phụ ở Bình Dương và Bà Rịa-Vũng Tàu nhằm đảm bảo tính kết nối và điều phối hiệu quả trên diện rộng.
Một vùng kinh tế liên kết chặt chẽ và đầy tiềm năng
Một góc Thành phố Hồ Chí Minh nhìn từ trên cao. (Ảnh: sưu tầm)
Việc hình thành một đơn vị hành chính có quy mô lớn sẽ mở đường cho một vùng đô thị – kinh tế liên hoàn, phát huy lợi thế sẵn có của từng địa phương. TP.HCM là trung tâm tài chính và dân cư đông đúc, Bình Dương là đầu tàu công nghiệp, còn Bà Rịa-Vũng Tàu sở hữu thế mạnh về cảng biển, du lịch và công nghiệp nặng.
Khi liên kết ba địa phương, sự cộng hưởng này sẽ giúp xây dựng một khu vực kinh tế tổng hợp, năng động, có tính cạnh tranh cao trên bản đồ kinh tế quốc gia và quốc tế. Ngoài ra, hệ thống hạ tầng giao thông, logistics và cảng biển sau sáp nhập dự kiến sẽ được nâng cấp, kết nối đồng bộ, từ đó tối ưu hóa luồng vận chuyển và chuỗi cung ứng vùng.
Bốn yếu tố cốt lõi cần đồng bộ
Theo bà Giang Huỳnh, Giám đốc bộ phận Nghiên cứu của Savills TP.HCM, để việc hợp nhất không chỉ diễn ra trên giấy mà thật sự mang lại hiệu quả lâu dài, cần có sự đồng bộ ở bốn trụ cột chính:
- Cải cách thủ tục hành chính và quản lý đất đai: Đảm bảo tính minh bạch, đơn giản hóa và nhất quán giữa ba địa phương.
- Quy hoạch tổng thể thống nhất: Tích hợp quy hoạch sử dụng đất, hạ tầng giao thông, khu công nghiệp và đô thị.
- Cơ chế tài chính đặc thù: Thiết lập một mô hình phân bổ và giải ngân ngân sách linh hoạt, ưu tiên đầu tư hạ tầng chiến lược.
- Chiến lược phát triển chung: Có tầm nhìn dài hạn, bao quát toàn vùng, thay vì chỉ tập trung vào từng địa phương riêng lẻ.
Đặc biệt, quy hoạch không gian rộng hơn sẽ tạo điều kiện để triển khai các khu đô thị vệ tinh, giãn dân hiệu quả, đồng thời đáp ứng nhu cầu nhà ở thực của người dân.
Kết nối hạ tầng – mắt xích quan trọng
Hạ tầng giao thông được đầu tư chú trọng phát triển. (Ảnh: sưu tầm)
Hiện tại, mạng lưới giao thông giữa TP.HCM với Bình Dương và Bà Rịa-Vũng Tàu vẫn còn nhiều điểm nghẽn, điển hình là tình trạng ùn tắc tại các nút giao như vòng xoay An Phú hay các trục quốc lộ trọng yếu.
Ông Nguyễn Quốc Anh, Phó Tổng giám đốc batdongsan.com.vn cho biết, để hiện thực hóa tiềm năng vùng đô thị mới, việc đẩy nhanh tiến độ các tuyến hạ tầng chiến lược như Vành đai 3, cao tốc TP.HCM – Thủ Dầu Một – Chơn Thành và Biên Hòa – Vũng Tàu là điều kiện tiên quyết.
Ngoài ra, cần có thêm các phương án kết nối mới – cả đường bộ, đường sắt và đường thủy – để mở rộng không gian đô thị và rút ngắn khoảng cách giữa trung tâm và vùng ven.
Tầm nhìn về một “cực tăng trưởng mới”
Nếu được triển khai hiệu quả, đề án sáp nhập không chỉ tạo ra một siêu đô thị với quy mô dân số và kinh tế lớn bậc nhất cả nước, mà còn trở thành hình mẫu về phát triển đô thị bền vững, đa chức năng và có khả năng cạnh tranh toàn cầu.
Một vùng đô thị với công nghiệp phát triển, thương mại – dịch vụ năng động, hạ tầng hiện đại và môi trường sống chất lượng cao – đó là viễn cảnh mà các nhà quy hoạch và chuyên gia đang kỳ vọng về “Thành phố Hồ Chí Minh mở rộng” trong tương lai gần.
Nguồn: Báo Nhân Dân Điện Tử
